Museumstukken
uit Molkwerum in diverse musea
Rijksmuseum, Amsterdam
Plattegrond van Molkwerum
Het Friessche doolhoff, het beruchte dorp Wolk-worren in Friesland
Prentmaker is anoniem, de cartograaf Johannes Hilarides 1718 en/of 1727 – 1799, ets en gravure op papier, met de hand gekleurd
Afmeting: hoogte 480 mm × breedte 419 mm
Paysanne de Molqueren / Paysan de Molqueren (op de keerzijde)
Gravure en ets op papier, door Pieter van den Berge gemaakt in ca. 1690. Het is een prent uit een serie van 10 prenten met dorpelingen die klederdrachten dragen. Afmeting: 276 mm × 175 mm. Door het museum verworven in 1900.
Pieter van den Berge was een tekenaar en graveur. Hij werd geboren op 16 november 1659 te Amsterdam. Hij werkte enkele jaren in Hamburg en Parijs maar keerde in 1696 terug naar Amsterdam, waar hij ook een boekhandel dreef. Hij overleed op 11 december 1737 in Amsterdam.
Man uit Molkwerum
Een aquarel op perkament, gemaakt door Paulus Constantijn la Fargue in 1775, Afmeting: 143 mm × breedte 100 mm. Het museum kocht het in 1897.
Vlag van Molkwerum
Vlag van het dorp Molkwerum (Molkwar). Vlag met een witte zwaan in groen water tegen een zwart veld. Vlag op vlaggensteng en mastvoet. Onderdeel van een Frans vlaggenboek uit ca 1670, met vlaggen uit Europa, Noord-Afrika, Nabije en Verre Oosten.
Zuiderzeemuseum, Enkhuizen
Kast uit Molkwerum
Vierdeurskast van ca. 1675-1700 met een beschildering uit de klassieke geschiedenis. Op het paneel linksboven is een voorstelling te zien van Fortuna, de antieke godin van het lot. Zij staat op de wereldbol die in de antieke wereld de veranderlijkheid aangaf, maar die later in de renaissance gezien werd als de wereld waarover zij heerste. Zeelieden waren bang voor haar omdat ze ook over de zee heerste. Op het paneel rechtsboven staat Nemesis, in de Griekse mythologie een van de dochters van de Nacht.. Ze straft de te trotse mens. Zij is verwant aan Fortuna aangezien beiden de mens ongeluk kunnen brengen. Van de beide onderste panelen is de betekenis van de afbeelding niet bekend.
Afmeting: 122 cm breed, 141 cm hoog, 50 cm diep.
In 1997 verscheen een artikel van Jorien Jas over deze kast in Het Peperhuis - nieuwsbrief van het Zuiderzeemuseum.
Grisaillekast uit Molkwerum
Een vurenhouten vierdeurs kast van ca. 1690-1710, met een beschildering van bloemguirlanders en bloemfestoenen op deuren en fruitfestoenen in de nissen. Een grisaillekast wordt gekenmerkt door een beschildering op een zwarte ondergrond. Afmeting: 151,5 cm breed, 178 cm hoog, 61 cm diep.
Hoe nu! zult gij zo gekleed, naar Molqueren sleeden?
Staalgravure uit 1804, uitgegeven door Evert Maaskamp (links uit Zuiderzeemuseum). Afmeting: 22,8 x 28,3 cm. Prenten werden veelvuldig gekopieerd, er bestaan meerdere varianten.
Toren van Molkwerum
Houtgravure van F. Weissenbruch op basis van een tekening van W. Hekking, gemaakt ca. 1840-1900. Gezicht op een vaart met aan weerszijden op de voorgrond weilanden. Rechts een vrouw die de was ophangt, meer op de achtergrond loopt een brug over de vaart en verderop ligt een zeilschip afgemeerd.
Afmeting: 18,4 x 19,6 cm.
Fries Scheepvaartmuseum, Sneek
Scheepsmodel van de houten Staverse jol
Het model is rond 1937 gebouwd door Pieter (Jelles) Zeldenrust (Molkwerum 1866-1945). Hij voer op de Staverse jol HL 6.
Afmeting: hoogte 69.0 cm, breedte 17.5 cm, lengte 48.5 cm.
De Staverse jol heeft een hoge bolle kop en een platte, hartvormige spiegel, die bijna verticaal staat. De romp is buikig van vorm en neigt aan de bovenkant naar binnen. Er is geen berghout en er wordt gezeild zonder zwaarden. De boot is geheel open. Aanvankelijk waren Staverse jollen overnaads gebouwde boten met een gemiddelde lengte van 5.50 meter. Na 1900 groeiden ze tot 7.30 meter en werden ze gladboordig gebouwd. De romp was gebouwd op een lange, hoge kiel. Ze zijn voorzien van een spriettuig, de grotere jollen van een bezaantuig. De fok werd uitgezet op een botteloef. Staverse jollen werden gebruikt voor visserij op paling en ansjovis, maar ook op haring en bot. Ze kwamen voor in onder andere Stavoren, Hindeloopen, Warns, Molkwerum en Laaksum. Een verkleinde versie werd op de westwal gebruikt en is bekend als Andijker jol. De meeste Staverse jollen zijn gebouwd in Stavoren, maar ze zijn ook gebouwd in Hindeloopen en Gaastmeer.
Literatuur: Sneeker Nieuwsblad van 27 september 1962 en Jaarverslag Fries Scheepvaart Museum 1962, p. 11.
Kompas van P.J. Zeldenrust uit Molkwerum
Het kompas van bovengenoemde Pieter (Jelles) Zeldenrust, afkomstig van de HL 6. Het kompas is in ca. 1890 gemaakt door Fake Smeding (1847-1916), toen net in Enkhuizen gevestigd. De kompasroos is in ieder geval ouder dan de inscripties op de behuizing (1936). Afmeting: hoogte 9.0 cm, breedte 17.0 cm, lengte 17.0 cm.
Gezicht op drie vissersboten in een sluis
Aquarel op papier, bijgewerkt met zwart krijt, in 1945 gemaakt door Willem J. Dijk (Burgum 1881-Den Haag 1970.) Aantekening van Dijk: 'Voor de sluis te Molkwerum / De beide voorste zijn vissersboten / een ronde en een met een meer schouwachtig model'. Afmeting: hoogte 23.5 cm, lengte 34.0 cm.
Gezicht op een skûtsje bij Molkwerum
Een eerdere aquarel van Willem J. Dijk, ca. 1900.
Gezicht op een afgemeerd skûtsje met opgetrokken giek. Links op de achtergrond een boerderij, en op de voorgrond in het water enkele fuik-stokken. Aantekening van Dijk: 'Fries binnenschip Molkwerum - van Frankena' (dit laatste had moeten zijn: Franckena).
Afmeting: hoogte 27.5 cm breedte 43.5 cm.
Scheepskist met een voorstelling van Molkwerum
Een grenenhouten scheepskist met op elke hoek drie ijzeren hoekstukken, met hengsels aan de korte zijden. Er heeft ooit een slot op gezeten, en ook van de binnenvakken resteren alleen nog sleuven. De kist is aan de buitenkant groen-blauw, met daaronder een rode verflaag, de binnenkant is ongeschilderd. De binnenkant van het deksel is rood geschilderd en is versierd, en heeft in het midden een opgelegd bord, zwart met een witte rand. In witte letters staat daarop de tekst 'O heer gij sijt mijn ligt / Op u wil ik vertrouwen / het varen is mijn pligt / ik gaa de zee mee bouwen'. Onder de tekst zijn veertien huizen en een kerkgebouw in de kleuren oker, zwart, wit en rood geschilderd met daaronder: 'WS - het dorp Molkweren - ano 1771'. Het beschilderde bord is omgeven door geschilderde attributen uit de scheepvaart: links een zandloper en een kompasroos, rechts een Jacobsstaf en een zeekaart (waarop afgebeeld zijn 'Noorwegen', 'Engeland', Iutland' en enkele andere plaatsen). Wie de initialen WS toebehoort is vooralsnog een raadsel. Afmeting: hoogte 46.0 cm, breedte 55.0 cm, lengte 121.0 cm.
Fries kostuum van Lolkje van der Ploeg-Heistra uit Molkwerum
Fries kostuum van geruite wollen stof uit 1863. Jak en rok zijn van beige, groen en zwart geruite stof. Lolkje van der Ploeg-Heistra (1837-1925) te Molkwerum trouwde in 1863 in dit kostuum. Afmeting hoogte 71.0 cm, wijdte 350.0 cm.