St. Lebuïnuskerk
De kerk en de heilige
De Sint-Lebuïnuskerk dateert uit 1850 en was gebouwd als vervanger van een eerdere kerk van eind achttiende eeuw.
De toren – een rijksmonument – stamt vermoedelijk uit de 17de eeuw en heeft een zadeldak. Een deel van de toren gaat vermoedelijk nog verder terug, naar de 13e eeuw.
De twee klokken (diameter 81 en 71 cm) zijn door J. Noteman in 1649 gemaakt, het mechanisch torenuurwerk is van veel later, begin 20e eeuw. Het uurwerk uit 1877 (bouwer S. Rodenburg) wordt dagelijks opgewonden. De kerk heeft een eenvoudig interieur met kroonluchters uit 16e en 17e eeuw. Het éénklaviers orgel, zonder voetpedalen en met een orgelkas van rond 1680, werd in 1873 door Jonkheer van Swinderen van het landgoed Huize Rijs geschonken. Het had daar waarschijnlijk als huisorgel gediend. In 1928 kochten de kerkvoogden een nieuw pneumatisch orgel, en werd het oude ingeruild bij Van der Bliek in Leeuwarden. Deze verkocht het aan de Hervormde Evangelisatie in Bozum. Maar in 1971 kocht men het orgel terug en in 1972 werd het teruggeplaatst in Molkwerum. De originele gebrandschilderde ramen zijn helaas verloren gegaan. In 2003 zijn twee door Karel van der Wal gemaakte gebrandschilderde ramen overgedragen, geschonken door de oud-Molkwerumer Wiebe Feenstra. Het bijbelverhaal van de storm op het meer is op beide ramen afgebeeld.
John Terwal windt het uurwerk dagelijks op en corrigeert meteen kleine afwijkingen in de tijd.
Zondagdiensten en 'Open Kerk'
Uitgebreide informatie is te vinden op de website van de Hervormde Gemeente Molkwerum. Je bent van harte welkom op zondagochtend de dienst bij te wonen. Kijk hier voor actuele informatie over de diensten, of raadpleeg het bord naast de kerkdeur. Elke zaterdag is de kerk van 13.30 -16.30 uur geopend voor bezoekers die meer willen weten over het gebouw. De laatste 'Open Kerk' van het seizoen 2023 is 9 september.
De heilige Lebuïnus
Lebuïnus werd als Liafwin geboren in Engeland in de 8e eeuw als zoon van Angelsaksische ouders. Hij meldde zich in 754 bij kerkleider Gregorius van Utrecht en bood zijn diensten aan. Hij kreeg opdracht in Gelderland en Overijssel de heidense Saksen te overtuigen over te stappen op het christendom. Dat had wisselend succes. Sommige Saksische leiders maakten zijn werk veelal weer ongedaan en zouden hem liever een kopje kleiner maken. Verhalen over zijn leven – en over alle heiligenlevens – moeten met een flinke korrel zout worden genomen. Het doel was de status van de heilige te vergroten, niet het vastleggen van historische gebeurtenissen. De beschrijvingen van zijn leven en werk zijn van ca. 70 tot 150 jaar na zijn dood in (naar men aanneemt) 773 geschreven, en laten hem dingen zeggen die nog niet waren gebeurd tijdens zijn leven. Zo zou hij zich heldhaftig in het hol van de leeuw hebben begeven door een Saksische vergadering (‘Ding’) bij te wonen om aldaar een donderpreek af te steken. Hij ontsnapte op wonderbaarlijke wijze aan het geweld dat boze Saksen hem wilden aandoen: een beukenboom opende zich, en verschafte hem een schuilplaats.
Mogelijk was Lebuïnus in werkelijkheid niet meer dan een lokale prediker. Hij stichtte kerken in Wilp (nabij Voorst) en Deventer. In de laatste is hij in 773 ook begraven. Later is deze kerk herbouwd door de (eveneens heilige) Ludgerus, en in de 11e eeuw vervangen door een kerk die enige tijd kathedraal was, tot hij na de Reformatie in 1591 in gebruik werd genomen als Grote Kerk. De kerk in Deventer is gewijd aan Lebuïnus, en daarbij is hij ook patroonheilige van de stad. Heilige Livinus van Gent heeft dezelfde heiligendag (12 november) en veel overeenkomsten met Lebuïnus in zijn levensbeschrijving. Deze apart vereerde heiligen vinden waarschijnlijk hun oorsprong in dezelfde persoon. Lebuïnus is op oude afbeeldingen gekleed in een diakengewaad (tot de knieën) en een kazuivel, een opperkleed van een priester tijdens de eucharistie. In zijn ene hand heeft hij een gouden kruis (soms met en vaantje eraan) en in de andere een boek.
Processie in Deventer, 2018: Het gebeente van Lebuïnus wordt meegedragen door de stad en naar de Grote of Lebuïnuskerk gebracht. Dit werd Translatio Sancti Lebuini genoemd. In het kader van het 1250-jarig bestaan van de stad werd die processie dit jaar herhaald. (Foto: Hissink).